مستربچ های رنگی را بشناسیم! بررسی مزایا و کاربرد انواع مستربچ رنگی

مستربچ ‌های رنگی یک افزودنی رنگی برای تنوع‌بخشی به محصولات پلاستیکی است. همه  ما به‌خوبی می‌دانیم ماده پایه نایلون یا مواد پلاستیکی، گرانول‌های سفیدرنگ پلی‌اتیلن است. این نکته را هم خوب می‌دانیم که در اطراف ما هزاران‌هزار محصول پلاستیکی با رنگ‌های مختلف وجود دارد. اما اینکه چگونه یک گرانول سفید تبدیل به یک پلاستیک رنگی می‌شود، مطلبی است که ما قصد داریم در این مقاله برای شما تشریح کنیم.

مستربچ های رنگی چیست؟

مستربچ ‌های رنگی حاصل زندگی مدرن و نیاز انسان به زیبایی بوده‌اند. از زمانی که پلاستیک تولید شد و جای خود را در خانه‌های مردم باز کرد، تولیدکنندگان همواره در این فکر بودند که به محصولات خود تنوع ببخشند. در ابتدا گرانول‌های پلاستیکی با رزین‌های رنگی به شکل دستی رنگ می‌شدند؛ اما کمی بعد در سال 1960 فرمولی ابداع شد که با آن گرانول‌های رنگی به راحتی و با استفاده از افزودنی‌ها رنگ شدند.

اگر بخواهیم به شکل واضح این سوال که مستربچ رنگی چیست را برای شما معنا کنیم، باید بدانیم محصولات پلاستیکی چگونه تولید می‌شوند. هر محصول پلاستیکی در جهان، مشتق از پلیمرهای نفتی است. پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن یا پی‌وی‌سی، همه اجزاء اولیه مواد پلاستیکی هستند. این مواد برای‌آنکه تبدیل  یک محصول پلاستیکی شوند، باید از دستگاهی به نام گرانول ساز عبور کنند.

گرانول سازها با پخت پلیمر و تبدیل آن به تکه‌هایی کوچک به نام گرانول، ماده اولیه محصول پلاستیکی را تولید می‌کنند. اما مشکل آنجاست که گرانول، سفیدرنگ است و برای تولید یک کالا، مثلاً یک صندلی پلاستیکی قرمز، نیاز است از یک ماده رنگی استفاده کنیم. این ماده رنگی، مستربچ است. مستربچ، همان گرانول است که در زمان تولید، فرموله شده و با کمک مواد رنگی و افزودنی‌های خاص از دستگاه اکسترودر به شکل گرانول رنگی خارج می‌شود که ما به آن مستربچ می‌گوییم.

پس مستربچ، یک ترکیب غلیظ شدۀ رنگی است که با اضافه کردن یک رنگ به حامل پلیمری به دست می‌آید. به عبارتی دیگر مستربچ رنگی یک گرانول رنگی است که برای رنگ‌آمیزی محصولات پلاستیکی از آن استفاده می‌شود.

مستربچ های رنگی و کاربرد آنها

اشاره شد که مستربچ رنگی برای اضافه‌کردن رنگ به گرانول سفید است. به طور مثال شما قصد دارید یک تن نایلون رنگ آبی تولید کنید. برای این کار نیاز است شما به طور مثال هشتاد درصد گرانول و بیست درصد گرانول آبی را با هم ترکیب کرده تا رول نایلون آبی تحویل بگیرید. البته این کار تنها برای نایلون یا نایلکس نیست  و تنها از مستربچ رنگی نیز برای رنگی کردن محصول استفاده نمی‌شود.

وجود انواع مستربچ باعث می‌شود کاربرد آن محدود به صنایع پلاستیک نبوده و فراتر از پلاستیک، مستربچ کارایی خود را نشان دهد. صنایع پزشکی که برای تولید سرم‌های تزریقی از مستربچ استفاده می‌کنند یا صنایع نساجی که برای تولید الیاف PP رنگی یا منسوجات نبافته از مستربچ استفاده می‌کنند، تنها دو نمونه پرکاربرد این ماده است.

از جمله موارد کاربرد مستربچ می‌توان به افزایش مقاومت مکانیکی، ضربه‌پذیری و حتی شفاف‌شدن مواد پلاستیکی اشاره کرد.

اجزاء و مواد تشکیل‌دهنده مستربچ‌ های رنگی

گفته شد که از ترکیب یک ماده پلیمری و مواد افزودنی، مستربچ رنگی تولید می‌گردد. حال نوبت به آن می‌رسد که بدانیم این افزودنی‌ها چیست؟ در واقع ترکیب و اجزاء مستربچ رنگی چیست؟

ساختمان مهندسی مستربچ شامل سه جزء اصلی است. این سه جزء در کنار هم انواع مستربچ رنگی را تولید می‌کنند.

1. پایه پلیمر: همه مستربچ‌ها دارای یک ساختار پلیمری مانند، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن یا پلیمرهای آلکیدی هستند. اگر تفاوتی بین مستربچ‌ها می‌بینید به دلیل وجود پایه‌های پلیمری متفاوت است.
2. افزودنی‌ها: افزودنی‌ها موادی هستند که یک ویژگی خاص به مستربچ می‌دهند. پودرهای رنگی از مهم‌ترین افزودنی‌ها هستند. در کنار آنها، پرکننده‌ها و بهبوددهنده‌های خواص این افزودنی‌ها، موجب افزایش کارایی مستربچ می‌شوند.
3. سازگارکننده‌ها: مواد سازگارکننده باعث ثابت ماندن خواص مستربچ می‌شوند. این مواد در زمان ذوب پلیمر به گرانول اضافه می‌شوند و باعث بهبود کیفیت مستربچ می‌شوند. در بعضی از مقاله‌ها اشاره شده است که سازگارکننده‌ها دارای یک سر آب‌دوست و یک سر آلی دوست هستند که موجب توزیع یکسان رنگ در مستربچ می‌شوند.

انواع مستربچ رنگی

ازآنجاکه مستربچ در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شود؛ لازم است برای هر صنعت، مستربچ مخصوص آن تولید شود. مستربچ‌ها به شرح زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

1- مستربچ رنگی:

مستربچ سفید و مشکی دو مدل اصلی مستربچ‌ های رنگی هستند. مستربچ رنگی داری سه جزء رنگ‌دانه، پلیمر حامل و سازگارکننده است. از مستربچ‌ های رنگی برای تولید مواد پلاستیکی رنگی استفاده می‌شود.

2- مستربچ افزودنی:

از مهم‌ترین انواع مستربچ باید به مستربچ افزودنی اشاره کرد. افزودن مواد خاص به مستربچ و اضافه‌شدن یک ویژگی منحصربه‌فرد باعث شده تا دانشمندان با  فرمولاسیون کردن مستربچ‌ها انواع مدل‌های زیر را تولید کنند.

3- مستربچ پرکننده

از این نوع مستربچ برای کاهش قیمت تمام شدۀ محصول نهایی استفاده می‌شود. مستربچ کربنات کلسیم، میکا و تالک از جمله مستربچ‌های پرکننده هستند.

مزایا و معایب استفاده از مستربچ های رنگی

چرا باید از مستربچ رنگی استفاده کرد؟ مزایا و معایب مستربچ رنگی چیست و چرا باید به آن توجه کرد؟ ما در این قسمت به سؤالات شما پاسخ می‌دهیم.

ابتدا باید به مزایای استفاده از انواع مستربچ رنگی اشاره کرد.

• شکل عملیاتی مستربچ که دایره‌ای‌شکل و کوچک بوده موجب می‌شود حمل‌ونقل آن آسان و هزینه انبارداری آن کاهش پیدا کند.
• استفاده از مستربچ موجب یکنواختی و یکسان بودن توزیع سطح رنگ در گرانول نهایی می‌شود. برای همین محصول نهایی نیز رنگی یکدست و شفاف خواهد داشت.
• اگر از مستربچ رنگی استفاده نکنید؛ شما باید مقدار زیادی مواد رنگی به ماده اولیه خود اضافه کنید تا رنگ موردنظر خود را به دست آورید. استفاده از مستربچ هزینه شما را کاهش داده و قیمت محصول نهایی شما را رقابتی می‌کند.
• استفاده از پودر رنگی به‌جای مستربچ، موجب پخش‌شدن پیگمنت در فضا می‌شود. اما مستربچ آلودگی زیستی را به صفر می‌رساند.
• شما می‌توانید با انتخاب انواع مستربچ، افزودنی‌های ویژه‌ای به محصول بدهید. به طور مثال با استفاده از مستربچ رنگی uv شما امکان ثبات رنگ و کاهش تخریب توسط اشعه ماورای‌بنفش را برای محصول ایجاد می‌کنید.

جدای از این مزایا، استفاده از مستربچ معایبی نیز دارد که البته این عیوب بسیار ناچیز است. این عیوب عبارت‌اند از:

• امکان خراب‌شدن رنگ محصول در صورت استفاده از مستربچ اشتباه وجود دارد. شما برای استفاده از مستربچ نیاز به تجربه و ممارست دارید، تا بتوانید رنگ موردنظر خود را انتخاب کنید.
• تولید رنگ خاص مانند صورتی یا نارنجی حتی بنفش مشکلات متعددی دارد؛ برای همین امکان هزینه بیشتر در بعضی از موارد وجود دارد.

جمع‌بندی

استفاده از مستربچ رنگی انقلابی در صنعت محصولات پلاستیکی به وجود آورد. شما می‌توانید با خرید انواع مستربچ‌ های رنگی به کیفیت و تنوع رنگ ویژه برای محصولات خود دست پیدا کنید. اما نیاز است مستربچ را از شرکتی خریداری کنید که کیفیت محصولات خود را تضمین کند. شرکت معیار، زیر مجموعه گروه صنعتی پلاست لاله کاشان، این امکان را به شما می‌دهد که بهترین مستربچ رنگی، افرودنی و انواع گرانول را برای محصول خود انتخاب کنید. در این زمینه همچنین می‌توانید روی مشاوره صحیح و اصولی کارشناسان گروه معیار حساب ویژه‌ای باز کنید.